▷ Celtas en Galicia · Historia, Simboloxía, Cultura...

Galicia actual e celta

En primeiro lugar, imos falar desta etapa de Galicia deixando de lado os nacionalismos actuais, que só buscan o enfrontamento. Parece que ser celta é unha moda, como os viquingos e o feito de introducilos na historia da actual Galicia, é motivo de discusión para moitos. ¿É correcto dicir que os galegos somos celtas? A verdade e que realmente somos unha gran mestura de diferentes culturas (celtas, romanos, suevos, españois ...), ¿Podemos definirnos dentro dunha delas? Non, somos unha mestura de todos eles e o que podemos dicir con gran orgullo é que somos galegos e a nosa cultura é a galega, formadoa por moitas outras culturas que influíron na nosa xente, convertendo a Galicia en un lugar especial e máxico. Para determinar se existe a cultura celta en Galicia, falaremos desde un punto de vista histórico, de costumes, lingüístico e arquitectónico.

Os galegos intentaron identificarse co celta para reforzar a súa identidade nacional. Algo certamente lóxico debido ao patrimonio tanxible herdado ao longo dos séculos que non se limita só a unha enorme presenza arqueolóxica (a máis extensa de toda Europa) senón a unha verdadeira inercia cultural que sobrevive de momento con vigor e que non só busca no celta un signo de diferenciación. A pesar diso, tivemos que esperar a que Martín Almagro Basch e Pedro Bosch Gimpera aclararan a presenza celta en España. É posible que os grupos celtas estivesen presentes nos territorios peninsulares, desde a II Idade do Ferro e falaremos diso a continuación.

Os celtas en Galicia

Florentino López Cuevillas, historiador, arqueólogo e escritor, na súa obra 'La civilización céltica en Galicia', expón e asegura no seu traballo que todas as tribus na súa maior parte ao final do período megalítico, non eran celtas (Esta cultura precéltica se denomina Estrimnis ou tamén Oestrimnios). Trátase polo tanto da comunidade aborixe de orixe protocéltico existente á chegada dos celtas sefes ou serpes (Así chamada na Ora Marítima, un importante texto sobre xeografía descriptiva da Hispania prerromana, escrito no século IV, de Rufo Festo Avieno, baseado en textos antigos, probablemente do século VI a.C.). Estes estableceronse no norte de Portugal e na actual zona de Galicia, introducindo nesta rexión a cultura das Urnas de Vlenden-Bennghardt (campos de hurnas), que máis tarde evolucionaría cara á cultura dos castros ou castreña.

Cultura celta

Os celtas sefes ou celtas de Hallstatt, que penetran na península ibérica, atoparon ao noroeste peninsular bastante poboado (máis de 50 tribus). Foron os celtas os que se instalaron nas nosas terras e a súa influencia foi tardía e esporádica, como se pode saber polos estudos de arquitectura e metalurxia. Estas poboacións autóctonas máis antigas foron capaces de intercambiar aspectos culturais coa civilización celta (rapa das bestas, sanmaín, lendas...), dando lugar a un verdadeiro intercambio de coñecementos e costumes. Esta cultura celta, xunto cos elementos que sobreviviron da cultura megalítica atlántica, acabaron derivando ao que chamamos a Cultura Castreña. Esta denominación referente nas poboacións celtas chamada dùn, dùin ou don en lingua gaélica e que os romanos, á súa chegada, chamaban castros nas súas crónicas.

En canto á organización social dos celtas galegos, as primeiras referencias documentais que falan sobre a sociedade castreña son as proporcionadas polos cronistas das campañas romanas como Heródoto, Estrabón ou Plinio o Vello entre outros. Estas crónicas describen aos habitantes destes territorios como un grupo de bárbaros que pasan o día loitando ea noite comendo, bebendo e bailando baixo a lúa. Das crónicas romanas, xunto co Leabhar Ghabhála Érenn (O libro das invasións irlandesas onde se falan as invasións celtas desde os primeiros tempos), así como a interpretación dos abundantes restos arqueolóxicos que existen en toda a Galicia e norte de Portugal, é posible inferir que se trataba dunha sociedade matriarcal, cunha aristocracia militar e relixiosa probablemente de tipo feudal. As figuras de máxima autoridade foron o caudillo e con autoridade no seu castro ou clan, eo druida, principal referente médico e relixioso que podería ser común a varios castros. A cosmogonía celta permaneceu homoxénea debido á capacidade dos druidas de reunirse en concilios cos druidas doutras áreas, o que asegurou a transmisión do coñecemento e os acontecementos máis significativos (samaín en moitas cidades de Galicia).

A cultura celta está formada por tradicións transmitidas oralmente. Os autores romanos e gregos describen aos celtas como personaxes chulescos e turbulentos, moi amigos do alboroto. Así se describiron as tribus 'celtas' atopadas en Galicia e no norte de Portugal, sendo o único lugar na península onde atoparon unha gran resistencia. Ademais, as festas foron unha parte importante da vida dos celtas (este costume debe un dos dura actualmente en Galicia, aquí gustanos comer e en abundancia).

O guerreiro celta dominou o ferro e os pobos celtas estendéronse polo centro de Europa, Galia, Gran Bretaña e Iberia (actual España), transmitindo os seus costumes e lingua ás diferentes poboacións que conquistaron. A súa xente caracterizouse por ter un gran orgullo, lealtad e gusto pola música (actualmente as nacións celtas están moi ligadas a Galicia debido ao tipo de música e instrumentos empregados (gaita, pandeireta ...). Tamén hai unha forte crenza de que o noso acento característico eo son que hai no portugués e no galego ten a súa orixe na lingua celta, da que algunhas palabras aínda conservan as dúas linguas.

Outra conexión entre Galicia e os celtas é o mundo máxico e espiritual que rodea aos celtas. Os galegos, así como os celtas, arrastraron unha gran crenza nos seres máxicos, entre outras cousas, para dar explicación a fenómenos de difícil explicación. Actualmente xa non é así, a ciencia ea tecnoloxía fixeronos comprender mellor o mundo, pero seguimos recordamos todas as lendas 'máxicas' que rodean a Galicia (Serpes, Santa compañia, meigas, trasnos ...).

As pequenas vilas celtas tiñan diferentes tipos de casas, centros relixiosos ou lugares destinados á defensa dos habitantes en períodos de guerra como os castros. Mentres que en áreas como Gran Bretaña, Irlanda e Galicia (recordemos a conexión entre Irlanda e Galicia) predominaban as casas con estruturas circulares, en galia e outras rexións celtas eran lixeiramente rectangulares.

Dioses celtas

Non hai ningunha evidencia de que os celtas adorasen a algún tipo de Deus (como ser superior), aínda que si durante moito tempo só existían cultos locais relacionados con montañas, bosques e augas, que foron invocados baixo diferentes nomes. Estes deuses celtas son o deus Vosges, a deusa Ardenas, o deus Dumias; as divinidades dos manantiales ou ríos: Sequana (a fonte do Sena), Nemausis (a fonte de Nimes), de aí o noso amor e respecto pola natureza, onde queira que vaiamos describimos a nosa terra como a máis fermosa. O carballo era unha árbore sagrada (moi común en Galicia).

¿É o galego un idioma celta?

Sen dúbida a principal rasgo definitorio dos celtas é a lingua (tamén é a razón pola que Galicia non pertence ás 'nacións celtas'). Aspectos históricos e culturais foron moi cambiantes en Galicia, debido ao cambio lingüístico que sufrío o idioma ao largo do tempo, as linguas celtas diversificábanse nun proceso análogo ao que conducíu o latín ás linguas románicas.

¿Existe realmente un estudo ao respecto que demostra que o galego non vén dunha lingua celta? Non, actualmente estase a facer estudos e atopáronse moitas palabras que atopan semellanzas, tanto en nomes de lugares como en nomes e palabras de uso común, esperamos que estes estudos teñan froitos no futuro e acheguen o galego ao linguaxe celta . O goberno de España pon pouco da súa parte para levar a cabo estes estudos e incentivar a Galicia a recibir un recoñecemento.

Adn en Galicia

A finais de 2018 realizouse un estudo onde queren negar que o noso ADN ten similitudes cos irlandeses, aínda que se analizamos ese estudo só se realizaron 12 probas de ADN en toda Galicia e a maioría deles no sur desta, obviamente os españois propagaron esta noticia por internet sen nin sequera analizala (maldito nacionalismo). En Youtube podes atopar algúns galegos que decidiron compartir as súas probas de ADN, onde se pode ver unha conexión con Irlanda, eu mesmo cun 23% de irlandeses, escoceses e galeses, ¿Podería dicir que son celta? Diría máis ben que primeiro de todo son galego, despois español, celta e un longo etcétera.