Idade Media: Reino de Galicia (Primeiro reino de Europa)

Caída do Imperio Romano e os suevos

Coa caída do Imperio Romano e coa invasión dos pobos xermánicos, o territorio de Gallaecia é parte do foedus (acordo romano onde o territorio é cedido a tribos non romanas). No ano 409 chegan a Bracara Augusta (Braga), 30.000 suevos, dos que 8.000 eran guerreiros, acordaron un foedus con Roma no 410 polo que os suevos instaláronse na provincia de Gallaecia e recibirían o título de rex (rei) ao seu líder Hermerico (409-438), aceptando como superior ao emperador de Roma. Dando paso á provincia romana de Gallaecia cara a unha estructuración do poder político no espazo medieval europeo en reinos, dun emperador. Posteriormente Hermerico deu o trono ao seu fillo Requila (438-448), que comezou a realizar campañas militares por toda Hispania, só posible debido á unión entre suevos e galaicos (sangue celta e cultura megalítica atlántica) ea total independencia do Imperio romano. Posteriormente, sucederalle Requiario (448-456), que adoptará o catolicismo no 449, favorecendo a integración coa poboación romana, facendo a conquista máis sinxela. No 456 a batalla do río Órbigo, que enfrontou aos visigodos e os suevos, tería lugar como vencedor os visigodos e iso resultará nun regreso ao arrianismo (Herexía cristiá e negando que Xesús tivese a mesma condición divina de Deus).

Os suevos tras a derrota cos visigodos

Trala derrota dos Suevos contra os visigodos (456), o reino suevo estará dividido e gobernado simultáneamente por Frantán e Aguiulfo (reis Suevos). Ambos o farán ata 457, ano no que Maldras reunificará o reino para acabar sendo asasinado logo dunha fracasada conspiración romano-visigótica (459), dividindo o reino de novo entre dous reis: Frumario (459-463) e Remismundo (fillo de Maldras) (459-469) que volvería reunificar o reino do seu pai no 463 e volver adoptar o arrianismo no 465 debido á influencia visigoda. Trala morte do fillo de Maltras e do actual Rei Remismundo, case non hai información pola desaparición de case todos os textos escritos e dos poucos que sobreviviron intúese que Teodemundo probablemente gobernase os Suevos. Neste momento chega a costa norte dos celtas bretóns, que se asentaron no norte da actual Galicia e Asturias, baixo a autoridade do seu propio obispo, establecendo unha diócesis en Bretoña, antecedente da actual Mondoñedo e participarán nas asembleas das autoridades relixiosas suevo-galaicas (obispo Maeloc).

Caída do reino suevo e chegada dos visigodos

En 550 comezaría o reinado de Karriarico que se converterá de novo ao catolicismo. Sucederá a Teodomiro (559-570) e durante o seu reinado (561) terá lugar o primeiro Consello de Braga, o que significará un avance na organización do territorio (parroquiale suevum) e moi importante para a cristianización da poboación pagana (de correctione rusticorum), baixo os auspicios de San Martín de Braga. Despois da morte do rei Teodomiro, Miro sucédelle (570-583) que durante o seu reinado celebrarase o Segundo Concilio de Braga (572). No 577 comezará a guerra civil visigoda, Miro no 583 intentará conquistar aos visigodos, pero fracasará (os visigodos posúen o resto de Hispania) e durante o seu regreso acaba morrendo. O declive do reino Suevo comezou, moitas loitas internas comezaron a ter lugar, o actual Rei Eborico (tamén chamado Eurico, 583-584) foi posteriormente destronado por Andeca en 584, e en só un ano non conseguiu evitar a invasión visigoda dirixida por Leovigildo, converténdose o reino Suevo fértil e rico nunha parte máis do reino gótico, reinado agora por Leovigildo e cuns dominios que o forman Gallaecia, Hispania e Narbonense.

Conquista dos musulmans

A historia mostra a pouca presenza musulmá en Galicia fronte ao resto de Hispania, algo lóxico e fácil de entender, sabendo que a conquista comezou desde o sur de Hispania e chegou ao norte como unha mera conquista relixiosa, aínda que un estudo realizado por unha universidade afirma que a presenza de ADN árabe en Galicia é maior que no resto de España, baseándose en só 18 probas xenéticas en toda Galicia, atrevendo a afirmar algo con tan poucas evidencias, o que o converte nun estudo poco fiabel. Ao longo da conquista musulmá de España os musulmáns conquistaron Tuy e estableceron un señorío alí. A rebelión bereber dos anos 740 e 741 provocou o abandono das guarnicións bereberes de todas as súas posicións ao norte da Serra de Gredos. Deste xeito, o sur de Galicia estaba exento de dominio musulmán. Por outra banda, o norte de Galicia caeu baixo o dominio político de Alfonso I (espazo político e de poder no que hoxe é Asturias), que instalou ao bispo Odoario na cidade de Lugo. Sucedido máis tarde por Fruela I, que esmagou unha insurrección dos galegos. Décadas máis tarde, outra insurrección galega foi derrotada polo rei Silo na Batalla de Montecubeiro, preto de Castroverde.

Realizouse a incorporación administrativa de Galicia ao poder dos reis residentes en Asturias (como Castela) a través do condado. O primeiro conde é o cabaleiro Conde Don Pedro, citado polo Albeldense na súa breve crónica do reinado de Ordoño I de Asturias, fronte a un ataque normando, episodio situado no ano 859. Don Pedro é sucedido por Fruela Bermúdez, o Froilán, segundo a crónica, Gallicie comite. Este reconto levou unha revolta contra o rei Alfonso III, pero foi asasinado na primavera de 876.

Vikingos en Galicia

A presenza dos vikingos en Galicia ten lugar no período comprendido entre os séculos IX e XII, cando os pobos que habitaban a Escandinavia convertéronse nunha gran potencia naval, comercial e militar, lanzando expedicións periódicas de saqueo e conquista sobre todo na costa do Océano Atlántico. Chegaron tan lonxe como o Mediterráneo, e entre os lugares que visitaban estaba Galicia, que chamaban Jakobsland (Terra de Santiago).

A primeira incursión dos vikingos en Galicia reflíctese en Annales Bertiniani, que se remonta ao mes de agosto do 844 cando un grupo de vikingos daneses procedentes dunha saída de saqueo entrou polo río Garona e empuxados por unha tempestade acabaron por chegar a Galicia, onde saquearon algunhas vilas costeiras ata que foron expulsadas dos arredores do Farum Brecantium (a Torre de Hércules - A Coruña) que os vikingos chamaban Fár. Nese tempo reinou en Galicia Ramiro I.

Durante o reinado de Ordoño I, no ano 858, reapareceu nas costas de Galicia unha gran flota vikinga de cen buques de expedicións de saqueo procedentes das costas francesas que se dirixían cara á ría de Arosa. Despois de saquear a diócesis de Iria Flavia, foron a Santiago de Compostela, establecéndose alí. Os habitantes de Compostela tiveron que pagar un tributo para evitar saqueos, aínda que os viquingos trataron de apoderarse da cidade, foron expulsados por un exército liderado polo conde Pedro, que os derrotou e destruíu 38 dos seus barcos. Os sobreviventes, lonxe de desistir, foron ao sur de Galicia, saqueando as vilas costeiras no seu camiño. Esta razón tivo como consecuencia que a sede episcopal de Iria Flavia trasladouse a Santiago de Compostela.

No 951 os vikingos reapareceron e saquearon a costa galega, nos anos seguintes as cidades reforzáronse en anticipación de novos ataques. No ano 964 os vikingos reapareceron e o propio bispo Rosendo de Mondoñedo tivo que enfrontarse a eles.

No ano 968 o segundo duque de Normandía buscou a axuda dos seus familiares daneses e noruegos ao perigo de invasión francesa do seu dominio. Unha vez derrotado o rei de Francia, os vikingos permaneceron en Normandía, o duque animounos a partir a conquista de Galicia, 'esa terra tan rica da que tanto falan os peregrinos'. Dirixironse a Galicia dous centenares de buques baixo o mando do Gudrød (Guðrǫðr), irmán de Harald Gråfeldr, coñecido como Gunderedo nas crónicas galegas. Cen destes barcos pararon na costa cantábrica de Galicia e atacaron a diocese de Bretoña, mentres que outros cen entraron na Ría de Arosa e desembarcaron no porto de Iuncariae (Xunqueira), para ir por terra a Santiago de Compostela. O obispo Sisnando, loitou e intentou detenelos preto de Iria Flavia, pero non puido e morreu durante a batalla de Fornelos o 29 de marzo perforado por unha frecha. Os Vikingos gañaron e dispersaronse por Galicia, chegando ao Courel. En Lugo o obispo Hermenegildo conseguiu defender a cidade, pero non pudo impedir que os vikingos arrasaran as terras de Bretoña, cuxa sede foi destruída, sendo reconstruído posteriormente no actual Mondoñedo.

Os vikingos conseguiron quedarse durante tres anos en Galicia, saqueando todo o que podían, pero cando volveron aos seus barcos cargados co botín, foron interceptados por un exército comandado polo conde Gonzalo Sánchez, que logrou derrotalos nas proximidades do Ría de Ferrol cara ao ano 970, dando morte a Gunderedo, o seu sækonungr (Caudillo vikingo noruego considerado rei do mar) e queimando a maioría dos seus barcos.

Despois de abandonar Galicia, os vikingos seguiron aparecendo esporádicamente, no ano 1015, dirixidos polo rei Olaf, atacaron Castropol, Ribas de Sil, Betanzos e Tuy. Desembarcaron por sorpresa polo río Miño e masacraron ao exército do conde Menendo González, arrasaron a cidade e tomando ao obispo Alfonso como prisioneiro. No ano 1028, o reinado de Bermudo III, Ulf o galego, tamén dirixiu unha expedición contra as costas galegas, subindo pola ría de Arousa, pero tamén foi rexeitado polo exército do obispo Cresconio de Compostela, que tamén reforzou con torres a ría de Arousa.

Tras dejar Galicia, los vikingos continuaron apareciendo de forma esporádica, sin embargo, en el año 1015, dirigidos por el rey Olaf atacaron Castropol, Ribas de Sil, Betanzos y Tuy. Desembarcaron por sorpresa remontando el río Miño y masacraron al ejército del conde Menendo González, arrasaron la ciudad y tomaron como prisionero al obispo Alfonso. En el año 1028, reinando Bermudo III, Ulf el gallego, también dirigió una expedición contra las costas gallegas, subiendo por la ría de Arousa, pero también fue rechazada por el ejército del obispo Cresconio de Compostela, quien también con torres fortaleció la ría de Arousa edificando los Castellum Honesti.